Αγχώδης διαταραχή - πώς περιγράφεται ο χαρακτήρας του άγχους;

Το  άγχος,  όπως φανερώνει και η λέξη, είναι μια κατάσταση που πνίγει και απαιτεί ανάληψη δράσης και κίνηση. Είναι μια φυσιολογική έκφραση του οργανισμού και δεν είναι από μόνη της παθολογική.

Το χαρακτηρίζει εγρήγορση,  ταχύρρυθμη αναπνοή, και  έντονοι καρδιακοί παλμοί.   Βοηθά να πάρει ενέργεια ο οργανισμός για να ξεφύγει από κάποιο κίνδυνο ή για να διεκπεραιώσει κάποιο δύσκολο καθήκον.  Μπορεί επίσης να λειτουργεί απλά ως μια προειδοποίηση. Όλα αυτά χαρακτηρίζουν μια φυσιολογική κατάσταση άγχους.

Όταν αποχωρήσει ο λόγος πρόκλησης , αρχίζει να υποχωρεί και το άτομο επανέρχεται ψυχοσωματικά στα κανονικά του επίπεδα και ρυθμούς.

Το άγχος ως παθολογική κατάσταση

Φανερή κατάσταση παθολογικού άγχους έχουμε, όταν δεν υπάρχει κίνδυνος και το άτομο αγχώνεται αδικαιολόγητα με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η ισορροπία του. Επίσης αν το άγχος είναι μεγαλύτερο από ότι πρέπει ενόψει ανάληψης κάποιου καθήκοντος και η αποδοτικότητα πέφτει, αντί να αυξάνεται, έχουμε να κάνουμε πάλι με παθολογικό άγχος.

Τα συμπτώματα του άγχους

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι πάρα πολλά σε σχέση με τα φυσιολογικά που αναφέρθηκαν παραπάνω, μεταξύ άλλων:

• Εφιδρώσεις
• Πονοκέφαλοι
• Πνίξιμο στην ανάσα
• Ελλειψη συντονισμού
• Ζάλη
• Αυπνία
• Σφίξιμο στο στομάχι

Είναι φανερό ότι αυτά τα συμπτώματα και αυτόνομα μόνα τους αποτελούν διαταραχές και θα πρέπει να προεξάρχει το στοιχείο του άγχους, για να έχουμε αγχώδη διαταραχή.     Ανάλογα με την περίπτωση έχουμε και εξειδικευμένες περιπτώσεις άγχους που εντοπίζονται σε συγκεκριμένες δραστηριότητες.

Άγχη ανα κατηγορία δραστηριότητας είναι:

• Το κοινωνικό άγχος (αδυναμία κοινωνικής συναναστροφής)
• Το εργασιακό άγχος, που συχνά οδηγεί σε εξάντληση
• Τα φοβικά άγχη, που επικεντρώνονται σε κάποιο συγκεκριμένο ερέθισμα, όπως είναι για παράδειγμα ο φόβος για τα αεροπλάνα ή τα ζώα.

Οι κρίσεις πανικού οι οποίες είναι πλέον πολύ συχνές για το σημερινό άνθρωπο και θεωρούνται πια αυτόνομη διαταραχή.

Όλα αυτά μπορούν να αποτελέσουν εντελώς ξεχωριστό πεδίο αναφοράς και θεραπείας.

Διαχωρισμός του άγχους από άλλες παθήσεις.

Αν το άγχος ξεπερνά κάποιο απλά έντονο βαθμό και επεκτείνεται στην συμπεριφορά ή το χαρακτήρα της σκέψης, τότε έχουμε να κάνουμε μάλλον με κάποια ψύχωση και το άγχος χαρακτηρίζεται ως ένα από τα συμπτώματα της.

Επίσης αν οδηγεί σε απόσυρση από τη ζωή, μπορεί να είναι το σύμπτωμα κάποιος μορφής κατάθλιψης.  Ό,τι εμπίπτει εκτός ψυχιατρικής και ψυχολογίας δεν μπορεί να αναφερθεί εδώ. Το άγχος είναι πιθανό να συνοδεύει οποιαδήποτε ψυχολογική πάθηση σαν σύμπτωμα.

Ποιες είναι οι αιτίες του άγχους;

Στην συγκεκριμένη πάθηση, αν έχουμε εμφανή λόγο πρόκλησης του άγχους, θα πρέπει το άτομο να μάθει να διαχειρίζεται την κατάσταση που του το προκαλεί ή να εντοπίσει αν είναι παθολογικός ο τρόπος που ζει και να τον βελτιώσει.

Αν το άγχος προκαλείται χωρίς εμφανή αιτία, τότε μάλλον τα αίτια βαραίνουν προς κάποια αδυναμία του οργανισμού βιολογικής υφής και τον κύριο λόγο έχει αρχικά κάποια βοηθητική φαρμακευτική αγωγή.

Πώς αντιμετωπίζεται η αγχώδης διαταραχή;

Ανάλογα με τον βαθμό του προβλήματος θα πρέπει να απευθυνθείτε στον κατάλληλο ψυχίατρο ή ψυχολόγο. Ο γιατρός θα κρίνει αν χρειάζεται φαρμακευτική αγωγή ή κάποιας μορφής ψυχοθεραπεία.

Για ελαφριές περιπτώσεις βοηθούν και άλλες δραστηριότητες εκτός από τις θεραπευτικές. Όπως ο αθλητισμός ή ο χορός. Η καλή κοινωνική ισορροπία κρίνεται απαραίτητη και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της θεραπείας.

Κλείνοντας βασικός παράγοντας χαρακτηρισμού της κατάστασης του ατόμου ως παθολογικής, είναι η διάρκεια και η έκταση της στο πέρασμα του χρόνου. Με απλά λόγια το πόσο επιμένει η διαταραχή.

Info:

Ευχαριστούμε τον Ψυχολόγο κ. Σταύρο Μπουρδάκη, διπλωματούχο Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.   (stavrosbourdakis@gmail.com).