Τι πρέπει να προσέχουμε στις ετικέτες των τροφίμων;

του Πάρη Παπαχρήστου

Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει υποχρεωτική η αναγραφή διαιτητικών πληροφοριών στις ετικέτες των τροφίμων. Οι κατασκευαστές τροφίμων βλέπουν τις ετικέτες ως μια επινόηση για να σας πείσουν να αγοράσετε το προϊόν τους, αντί για το προϊόν ενός ανταγωνιστή. Απλά περπατήστε στο διάδρομο των δημητριακών την επόμενη φορά που θα επισκεφθείτε το σούπερ μάρκετ, και προσέξτε τον απίστευτα μεγάλο αριθμό των επιλογών σας.

Οι υπεύθυνοι φορείς καθιέρωσαν την ετικέτα διατροφικής επισήμανσης στην οποία καταχωρούνται τα βασικά θρεπτικά χαρακτηριστικά που βρίσκονται σε ένα προϊόν, για να βοηθήσουν τους πολίτες να κάνουν σωστές διατροφικές επιλογές. Ειδικές ρυθμίσεις υπάρχουν για τρόφιμα που απευθύνονται σε παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών και διαφορετικές για παιδιά ηλικίας κάτω των 4. Επίσης, η παροχή διατροφικών πληροφοριών είναι προς το παρόν προαιρετική για πολλές ωμές τροφές, όπως τα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά και το ψάρι.

Διαβάζετε τις ετικέτες προσεκτικά

Όταν κάποια ετικέτα τροφίμου γράφει: «Χωρίς χοληστερίνη» αυτό σημαίνει ότι το προϊόν δεν περιέχει χοληστερίνη, αλλά θα πρέπει να ξέρετε ότι μπορεί να περιέχει κορεσμένο (ζωικό) λίπος, κάτι το οποίο επίσης ανεβάζει την χοληστερίνη στο αίμα. Το να βρίσκετε λοιπόν το λίπος, τη χοληστερόλη ή το αλάτι που περιέχεται στα τρόφιμα, σημαίνει ότι θα πρέπει να διαβάζετε τις ετικέτες τους. Μπορεί αρχικά να μοιάζει δύσκολο ή βαρετό, αλλά τελικά μπορεί να αποδειχτεί ενδιαφέρον και διασκεδαστικό.

Διαβάζοντας τις ετικέτες συσκευασμένων τροφίμων μαθαίνετε περισσότερα για ένα τρόφιμο. Οι ετικέτες εκφράζονται συνήθως σε θερμίδες (Kcal) που παίρνετε καταναλώνοντας 100 γραμμάρια από το προϊόν που έχετε αγοράσει.

*Σ.Η.Π.: Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη σύμφωνα με την οδηγία για τη διαθρεπτική επισήμανση 2008/100/ΕΟΚ.

• Δώστε προσοχή στην περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά οξέα, που μπορεί να κάνουν κακό στη καρδιά σας ιδιαίτερα εάν η χοληστερόλη σας είναι αυξημένη.
• Προσέξτε στην ποσότητα νατρίου. (Σ.Η.Π.: 2 γραμμάρια)
• Οι διαιτητικές ίνες είναι χρήσιμες για τον οργανισμό. Είναι αναγκαία η ύπαρξη τους για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας και την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντερου.
• Όσον αφορά τις βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία, και αυτά αναγράφονται ως το ποσό που λαμβάνει κάποιος καταναλώνοντας 100 γραμμάρια αυτού του προϊόντος. Τα ποσοστά που παρουσιάζονται αφορούν το ποσό από τη Συνιστώμενη Ημερήσια Ποσότητα (Σ.Η.Π.) που προσλαμβάνετε καταναλώνοντας 100 γραμμάρια αυτού του προϊόντος. Για παράδειγμα τρώγοντας 100 γραμμάρια του προϊόντος που αναγράφεται στη διπλανή εικόνα λαμβάνετε το 169% της ποσότητας Βιταμίνης Ε που πρέπει να προσλαμβάνετε ημερησίως.

Συστατικά

Τα τρόφιμα πρέπει να έχουν στην ετικέτα μια λίστα με τα συστατικά που περιέχουν.

Σύγκριση διατροφικών πληροφοριών με τη μορφή GDAs 2 όμοιων υποθετικών προϊόντων δημητριακών:

Τύπος 1

Τύπος 2

Τα δημητριακά τύπου 2 έχουν 2% περισσότερα σάκχαρα (5,4 γρ συγκρινόμενα με 7 γρ). Έτσι, τα δημητριακά τύπου 2 ενώ έχουν τις ίδιες θερμίδες με τα δημητριακά τύπου 1, αποδίδουν περισσότερες θερμίδες από σάκχαρα απ' ότι από σύνθετους υδατάνθρακες.

Οι ετικέτες των τροφίμων πρέπει να γράφουν τα συστατικά των προϊόντων με σειρά Βάρους, συστατικό που περιέχεται στη μεγαλύτερη ποσότητα αναγράφεται πρώτο. Το συστατικό που περιέχεται στη μικρότερη ποσότητα αναγράφεται τελευταίο. Οπότε για να αποφύγετε τα πολλά λιπαρά ή τα κεκορεσμένα λιπαρά οξέα, περιορίστε την χρήση των προϊόντων που αναγράφουν λίπος ή λάδι πρώτα, ή που αναγράφουν πολλά λιπαρά ή συστατικά λαδιού.

Εάν στη λίστα με τα συστατικά αναγράφεται η πρόταση: «ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα», τότε προσέξτε. Δε θα γνωρίζετε ποιο συγκεκριμένα περιέχεται στο τρόφιμο. Μια ετικέτα προϊόντος, που λέει «ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα λίπη: καρυδέλαιο, βαμβακέλαιο ή φοινικέλαιο », δεν είναι καλή επιλογή για σας.

Όταν στη συσκευασία του προϊόντος συναντήσετε το γράμμα E ακολουθούμενο από ένα τριψήφιο νούμερο, τότε πρέπει να γνωρίζετε ότι τα νούμερα:

• Aπό 100 έως 199 είναι χρωστικές.
• Aπό 200 έως 299 είναι συντηρητικά.
• Aπό 300 έως 399 είναι αντιοξειδωτικά. Aπό 400 έως 499 είναι σταθεροποιητές.

Πολύ συχνά συναντάμε στις διατροφικές ετικέτες τροφίμων, μερικές λέξεις:

• Ελεύθερο θερμίδων ή χωρίς θερμίδες: Τα τρόφιμα αυτά έχουν λιγότερο από 5 θερμίδες ανά μερίδα.
• Χωρίς λίπος ή ελεύθερα λίπους («χωρίς προστιθέμενο λίπος» και «μηδενικό λίπος»): Τα τρόφιμα αυτά περιέχουν περίπου 0.5 g λίπους ανά μερίδα.
• Ελεύθερα χοληστερόλης ή χωρίς χοληστερόλη: Στα τρόφιμα αυτά υπάρχουν λιγότερα από 2 mg χοληστερόλης, ενώ θα πρέπει επίσης να περιέχουν λιγότερα από 2 g κορεσμένου λίπους ανά μερίδα.
• Τρόφιμα φτωχά σε άλατα νατρίου: Ενδείκνυται για δίαιτες φτωχές σε αλάτι. Η κατανάλωση μιας συγκεκριμένης ποσότητας των προϊόντων αυτών σας δίνει τη μισή ποσότητα νατρίου απ' ότι το κανονικό προϊόν.
• Ανάλατα ή χωρίς επιπρόσθετο αλάτι: Δεν έχει προστεθεί αλάτι στα τρόφιμα αυτά.
• Προϊόντα μειωμένων θερμίδων, λίπους, χοληστερόλης ή νατρίου: Το τρόφιμο έχει τουλάχιστον 25% λιγότερο λίπος, χοληστερόλη, θερμίδες ή νάτριο από το αντίστοιχο κανονικό τρόφιμο.
• Προϊόντα διαίτης: Τα προϊόντα αυτά είναι είτε χαμηλής είτε μειωμένης περιεκτικότητας σε θερμίδες ή να προορίζονται για κάποια άλλη ειδική χρήση σε ένα διαιτολόγιο.
• Προϊόντα light: Αυτό σημαίνει ότι το τρόφιμο έχει 1/3 λιγότερες θερμίδες ή 1/2 λιγότερο λίπος ή 1/2 λιγότερο νάτριο απ' ότι το κανονικό τρόφιμο. Προσέξτε γιατί ο όρος «light» μπορεί να αναφέρεται στο χρώμα ή στην υφή του τροφίμου.
• Υγιεινά τρόφιμα: Τα τρόφιμα αυτά είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε ολικό λίπος και κορεσμένο λίπος. Επιπρόσθετα δεν πρέπει να περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα χοληστερόλης ή νατρίου, απ' ότι συστήνει ο οργανισμός τροφίμων και φαρμάκων. Η ονομασία αυτή δε σημαίνει ότι το τρόφιμο δεν περιέχει ζάχαρη, ούτε επίσης ότι είναι απαραίτητα κατάλληλο για το διαιτολόγιο σας.
• Φυσικά τρόφιμα: Προσέχετε αυτόν τον όρο. Δεν υπάρχει ακόμη σαφής χαρακτηρισμός του τι σημαίνει «φυσικό». Το φυσικό δεν έχει καμιά σχέση με το υγιεινό. Υδρογονωμένα ή μερικώς υδρογονωμένο λίπος. Αυτό σημαίνει ότι το ακόρεστο λίπος έχει γίνει με προσθήκη υδρογόνου πιο κορεσμένο, έτσι ώστε να είναι στερεό σε θερμοκρασία δωματίου.
• Συσκευασμένα σε νερό: Οι κονσέρβες τόνου ή σολωμού με νερό αντί για λάδι, περιέχουν λιγότερο λίπος.
• Αλεύρι σίτου (wheat flour): Αυτό αναφέρεται στο άσπρο αλεύρι και όχι στο αλεύρι ολικής αλέσεως. Τα ολικής αλέσεως τρόφιμα είναι καλύτερες επιλογές, γιατί περιέχουν περισσότερες φυτικές ίνες.

Info: