Ακράτεια ούρων σημαίνει ότι ένα άτομο έχει διαρροή ούρων χωρίς να το θέλει. Ενώ μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε, η ακράτεια ούρων είναι πιο συχνή στους ηλικιωμένους, ιδιαίτερα στις γυναίκες. Η ακράτεια τις πιο πολλές φορές μπορεί να θεραπευτεί ή να ελεγχθεί.
Τι συμβαίνει όμως πραγματικά στο σώμα μας και προκαλεί τα προβλήματα ελέγχου της ουροδόχου κύστης;
Ο οργανισμός αποθηκεύει τα ούρα στην ουροδόχο κύστη. Κατά τη διάρκεια της ούρησης, οι μύες στην ουροδόχο κύστη σφίγγουν για να σπρώξουν τα ούρα σε ένα σωλήνα που ονομάζεται ουρήθρα. Την ίδια στιγμή, οι μύες γύρω από την ουρήθρα χαλαρώνουν και αφήνουν τα ούρα να περάσουν έξω από το σώμα. Όταν οι μύες μέσα και γύρω από την ουροδόχο κύστη δεν λειτουργούν όπως πρέπει, τα ούρα μπορούν να διαφύγουν χωρίς να το θέλουμε. Η ακράτεια εμφανίζεται συνήθως όταν οι μύες χαλαρώνουν χωρίς προειδοποίηση.
Αιτίες της ακράτειας ούρων
Η ακράτεια ούρων μπορεί να συμβεί για πολλούς λόγους. Για παράδειγμα, λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, κολπική λοίμωξη ή ερεθισμός, και δυσκοιλιότητα. Μερικά φάρμακα μπορεί επίσης να προκαλέσουν προβλήματα ελέγχου της ουροδόχου κύστης που διαρκούν όμως για μικρό χρονικό διάστημα. Όταν η ακράτεια διαρκεί περισσότερο, μπορεί να οφείλεται σε:
- Αδύναμους μύες της ουροδόχου κύστης
- Υπερδραστήριους μύες της ουροδόχου κύστης
- Αδύναμους μύες της πυέλου
- Βλάβη στα νεύρα που ελέγχουν την ουροδόχο κύστη από ασθένειες όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο διαβήτης ή η νόσος του Parkinson
- Μπλοκάρισμα από έναν μεγάλο προστάτη στους άνδρες
- Ασθένειες όπως η αρθρίτιδα που μπορεί να δυσκολεύει τους παθόντες να φτάσουν στο μπάνιο εγκαίρως
- Πρόπτωση κάποιου από τα πυελικά όργανα (όπως η κύστη, το ορθό ή η μήτρα) μετατοπίζονται από την κανονική τους θέση στον κόλπο. Όταν τα πυελικά όργανα είναι εκτός θέσης, η κύστη και η ουρήθρα μπορούν να λειτουργούν κανονικά, γεγονός που ίσως προκαλεί διαρροή ούρων.
Τις πιο πολλές φορές η ακράτεια στους άνδρες σχετίζεται με τον αδένα του προστάτη. Η ακράτεια μπορεί να οφείλεται σε:
- Προστατίτιδα - μια επώδυνη φλεγμονή του αδένα του προστάτη
- Βλάβη των νεύρων ή των μυών από κάποια χειρουργική επέμβαση
- Ένας μεγάλος προστάτης, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε καλοήθη υπερπλασία του προστάτη (BPH), μια κατάσταση όπου ο προστάτης μεγαλώνει με την ηλικία.
Διάγνωση της ακράτειας ούρων
Το πρώτο βήμα στη θεραπεία της ακράτειας είναι να δούμε έναν γιατρό. Αυτός ή αυτή θα σας κάνει μια φυσική εξέταση και θα πάρει το ιατρικό ιστορικό σας. Ο γιατρός θα ρωτήσει για τα συμπτώματά σας, για φάρμακα που παίρνετε, αν έχετε αρρωστήσει πρόσφατα ή είχατε χειρουργική επέμβαση. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να ζητήσει εξετάσεις όπως:
- Εξετάσεις ούρων και αίματος
- Εξετάσεις που μετρούν πόσο καλά αδειάζετε την ουροδόχο κύστη
Επιπλέον, ο γιατρός σας μπορεί να σας ζητήσει να κρατάτε ένα ημερήσιο ημερολόγιο κάθε φορά που ουρείτε, ή έχετε διαρροή ούρων. Ο γενικός γιατρός σας συνήθως θα σας στείλει σε έναν ουρολόγο, που είναι ο εξειδικευμένος γιατρός για παρόμοια προβλήματα.
Τύποι ακράτειας των ούρων
Υπάρχουν διάφοροι τύποι ακράτειας:
- Η ακράτεια του άγχους εμφανίζεται όταν διαρρέουν ούρα καθώς ασκείται πίεση στην ουροδόχο κύστη, για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια άσκησης, βήχα, φταρνίσματος, γέλιου ή ανύψωσης βαρέων αντικειμένων. Πρόκειται για τον πιο συνηθισμένο τύπο απώλειας ελέγχου της ουροδόχου κύστης στις γυναίκες νεότερης και μέσης ηλικίας. Μπορεί να ξεκινήσει γύρω από την ηλικία της εμμηνόπαυσης.
- Η ακράτεια έπειξης που συμβαίνει όταν οι άνθρωποι έχουν ξαφνική ανάγκη να ουρήσουν και δεν μπορούν να κρατήσουν τα ούρα τους για αρκετό χρόνο μέχρι να φτάσουν στην τουαλέτα. Ο τύπος αυτός συμβαίνει συχνότερα σε άτομα με διαβήτη, νόσο του Alzheimer, νόσο του Parkinson, πολλαπλή σκλήρυνση ή έπειτα από εγκεφαλικό επεισόδιο.
- Η ακράτεια υπερχείλισης συμβαίνει όταν διαρρέουν μικρές ποσότητες ούρων από μια ουροδόχο κύστη που είναι πάντα γεμάτη. Οι άνδρες μπορεί να έχουν πρόβλημα με το άδειασμα της ουροδόχου κύστης, εάν ένας μεγαλωμένος προστάτης εμποδίζει την ουρήθρα. Ασθένειες όπως ο διαβήτης και οι κακώσεις του νωτιαίου μυελού μπορεί επίσης να προκαλέσουν αυτό το είδος της ακράτειας.
- Η λειτουργική ακράτεια συμβαίνει σε πολλούς ηλικιωμένους που έχουν φυσιολογικό έλεγχο της ουροδόχου κύστης. Απλά έχουν πρόβλημα να φτάσουν στην τουαλέτα λόγω αρθρίτιδας ή άλλων διαταραχών που τους δυσκολεύουν να κινηθούν γρήγορα.
Θεραπεία για την ακράτεια ούρων
Σήμερα, υπάρχουν περισσότερες θεραπείες για την ακράτεια ούρων από ποτέ. Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από το είδος του προβλήματος που έχετε, πόσο σοβαρό είναι, και ποια θεραπεία ταιριάζει καλύτερα στον τρόπο ζωής σας. Κατά γενικό κανόνα, οι πιο απλές και ασφαλέστερες θεραπείες πρέπει να δοκιμαστούν πρώτα.
Η παρακολούθηση της κύστης μπορεί να σας βοηθήσει να αποκτήσετε καλύτερο έλεγχο. Ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει να δοκιμάσετε τα παρακάτω:
- Οι ασκήσεις των πυελικών μυών (επίσης γνωστές ως ασκήσεις Kegel) εξασκούν τους μυς που χρησιμοποιούνται για να σταματήσουν την ούρηση. Κάνοντας αυτούς τους μυς ισχυρότερους σας βοηθά να κρατάτε τα ούρα στην ουροδόχο κύστη περισσότερο.
- Η βιοανάδραση - Biofeedback χρησιμοποιεί αισθητήρες, και σας ενημερώνει για τα σήματα που εκπέμπει το σώμα σας. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να ανακτήσετε τον έλεγχο των μυών της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας. Η βιοανάδραση μπορεί να σας βοηθήσει όταν μάθετε τις ασκήσεις των πυελικών μυών.
- Η χρονική αναβολή μπορεί να σας βοηθήσει να ελέγξετε την ουροδόχο κύστη. Με τη χρονική ακύρωση, ουρείτε σε ένα καθορισμένο χρονοδιάγραμμα, για παράδειγμα, κάθε μία ώρα. Μπορείτε έτσι να αυξήσετε αργά τον χρόνο μεταξύ των επισκέψεων στο μπάνιο. Όταν η χρονική αναβολή συνδυάζεται με ασκήσεις βιοανάδρασης και πυελικού μυός, μπορεί να σας βοηθήσει να ελέγχετε πιο αποτελεσματικά την ώθηση για ούρηση και την υπερχείλιση των ούρων.
- Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην ακράτεια. Η απώλεια βάρους, η διακοπή του καπνίσματος και του αλκοόλ, η κατανάλωση λιγότερης καφεΐνης (που βρίσκεται στον καφέ, το τσάι και πολλές σόδες), μειώνοντας την δυσκοιλιότητα και αποφεύγοντας την ανύψωση βαρέων αντικειμένων, όλα βοηθούν στην ακράτεια. Ένα άλλο μέτρο είναι να επιλέγετε νερό αντί για άλλα ποτά, και να περιορίζετε τα υγρά πριν την ώρα του ύπνου.
Ακράτεια ούρων και ασθένεια Alzheimer
Οι άνθρωποι στα προχωρημένα στάδια της νόσου του Αλτσχάιμερ έχουν συχνά προβλήματα με την ακράτεια ούρων. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα της μη συνειδητοποίησης ότι πρέπει να ουρήσουν, ξεχνούν να πάνε στο μπάνιο ή δεν μπορούν να βρουν την τουαλέτα. Για να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα ατυχήματος, οι παθόντες από Αλτσχάιμερ πρέπει:
- Να αποφεύγουν τον καφέ, τσάι και σόδες, που αυξάνουν την ούρηση. Αλλά να μην περιορίζουν το νερό.
- Να βρίσκουν τους διαδρόμους και το μπάνιο καθαρά, με ένα φως πάντοτε αναμμένο.
- Να τους δίνεται η δυνατότητα για τακτικές επισκέψεις στο μπάνιο.
- Να φορούν εσώρουχα που είναι εύκολο να μπαίνουν και να βγαίνουν.
- Να χρησιμοποιούν απορροφητικά εσώρουχα όταν βγαίνουν από το σπίτι.
Διαχείριση ακράτειας ούρων
Εκτός από την εκπαίδευση για τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης, μπορεί να θέλετε να μιλήσετε με τον γιατρό σας σχετικά με άλλους τρόπους που επίσης βοηθούν στην αντιμετώπιση της ακράτειας:
- Κάποια φάρμακα βοηθούν την ουροδόχο κύστη να αδειάζει εντελώς κατά τη διάρκεια της ούρησης. Άλλα φάρμακα σφίγγουν τους μύες και μπορούν να μειώσουν τη διαρροή.
- Ορισμένες γυναίκες διαπιστώνουν ότι η χρήση κολπικής κρέμας οιστρογόνου μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση του στρες ή στην πρόκληση ακράτειας ούρων. Μία χαμηλή δόση κρέμας οιστρογόνου εφαρμόζεται απευθείας στα τοιχώματα του κόλπου και στον ουρηθρικό ιστό.
- Ο γιατρός μπορεί να ενέσει μια ουσία που πυκνώνει την περιοχή γύρω από την ουρήθρα για να κλείνει το άνοιγμα της ουροδόχου κύστης. Αυτό μπορεί να μειώσει την ακράτεια του στρες στις γυναίκες, αλλά η θεραπεία αυτή χρειάζεται να επαναληφθεί.
- Ορισμένες γυναίκες ενδέχεται να είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν κάποια ιατρική συσκευή, όπως ένα ένθετο της ουρήθρας, μια μικρή συσκευή μίας χρήσης που μπαίνει στην ουρήθρα, ή έναν άκαμπτο δακτύλιο που εισάγεται στον κόλπο, και μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της διαρροής.
- Μια άλλη επιλογή μπορεί να είναι η διέγερση των νεύρων, με ήπιο ηλεκτρικό ρεύμα στα νεύρα γύρω από την ουροδόχο κύστη τα οποία βοηθούν στον έλεγχο της ούρησης.
- Η χειρουργική επέμβαση μπορεί μερικές φορές να βελτιώσει ή να θεραπεύσει την ακράτεια αν προκαλείται από αλλαγή της θέσης της ουροδόχου κύστης ή απόφραξη εξαιτίας ενός διευρυμένου προστάτη.
Ενναλακτικές λύσεις όταν οι θεραπείες δεν λειτουργούν
Ακόμη και μετά τις θεραπείες, κάποιοι άνθρωποι διαρρέουν ούρα από καιρό εις καιρό. Υπάρχουν προϊόντα ελέγχου της ουροδόχου κύστης και άλλες λύσεις, όπως οι πάνες για ενήλικες, μαξιλάρια επίπλων, χάπια απόσμησης ούρων, και ειδικά καθαριστικά δέρματος που μπορεί να κάνουν τις διαρροές των ούρων να σας ενοχλούν λιγότερο.
Courtecy: US Dept of Health & Human Services - National Institute of Aging
Πηγή:
