Πόσο σημαντική είναι η αναγνωστική ικανότητα;

Η απόκτηση αναγνωστικής ικανότητας ενός παιδιού, αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά και ουσιαστικά στοιχεία της αναγνωστικής διαδικασίας.

Έρευνες έδειξαν πως το 74 % των παιδιών που δεν έχει αποκτήσει αναγνωστική ικανότητα μέχρι και την Γ ΄ Δημοτικού, αν δεν λάβει έγκαιρη καθοδήγηση και δεν εξασκηθεί η φωνολογική ενημερότητα, τότε οι δυσκολίες του στην ανάγνωση θα το συνοδεύουν ως την ενήλικη ζωή του.

Συμπτώματα έλλειψης αναγνωστικής ικανότητας

Τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της ελλιπούς αναγνωστικής ικανότητας ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες είναι τα εξής:

• Παρουσιάζει έλλειψη συγκέντρωσης, την ώρα που διαβάζει το κείμενο.
• Επιμένει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα στη συλλαβιστή ανάγνωση.
• Δεν χρωματίζει τον τόνο της φωνής του, ανάλογα με το ύφος του κειμένου.
• Δεν σταματάει στα σημεία στίξης.
• Δυσκολεύεται να κατανοήσει και να οργανώσει τις πληροφορίες.
• Δεν μπορεί να ανακαλέσει τις ήδη υπάρχουσες πληροφορίες.
• Δείχνει αρκετή κόπωση, κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης.
• Παρουσιάζει αρκετές ελλείψεις στη φωνολογική επίγνωση των λέξεων.
• Αδυνατεί να κατανοήσει το κείμενο.
• Αδυνατεί να βρει τις λέξεις- κλειδιά που θα τον βοηθήσουν στην κατανόηση ενός κειμένου.
• Αδυνατεί να εντοπίσει την κεντρική ιδέα του κειμένου.
• Δεν μπορεί να απομονώσει τις πληροφορίες που δεν ταιριάζουν νοηματικά στο κείμενο.
• Παρουσιάζει αδυναμία στη βραχυπρόθεσμη μνήμη.

Βήματα για την αποκατάσταση της αναγνωστικής ικανότητας

Για να μπορεί το παιδί να εκπαιδευτεί και να αποκτήσει αναγνωστική ευχέρεια, χρειάζεται να ακολουθήσει ορισμένα απλά και κατανοητά βήματα. Τα βήματα αυτά, μπορεί να τα χρησιμοποιεί σε απλές προτάσεις, μετά σε πιο σύνθετες και τέλος σε κείμενα. Σαφώς, νωρίτερα θα πρέπει να έχει δουλευτεί σε έναν μεγάλο βαθμό η φωνολογική ενημερότητα, η οποία έχει τον κύριο λόγο στις γλωσσικές δεξιότητες του παιδιού.

• Μπορεί κάτω από κάθε σειρά να βάζει έναν χάρακα, ο οποίος να μην είναι διαφανές.
• Μπορεί να πάρει ένα λευκό φύλλο Α4, κόψει ένα τετράγωνο πάνω αριστερά και να ακολουθεί το κείμενο λέξη προς λέξη.
• Μπορεί την ώρα που διαβάζει το κείμενο, ο ενήλικας να χτυπάει ρυθμικά με ένα μολύβι και εκείνο να ακολουθεί τον ρυθμό.
• Μπορεί το παιδί να διαβάζει το κείμενο ταυτόχρονα με τον ενήλικα, όπου η φωνή του ενήλικα να είναι χαμηλόφωνη.
• Μπορεί το κείμενο να είναι μαγνητοφωνημένο και το παιδί να προσπαθεί να το ακολουθήσει.
• Μπορεί να ακολουθεί το κείμενο με τον δείχτη του χεριού. Έρευνες έδειξαν πως με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά συγκεντρώνονται περισσότερο και έχουν τη δυνατότητα να εστιάσουν καλύτερα το μάτι τους πάνω στις λέξεις.
• Μπορεί να βάζει κάτω από το πηγούνι του το χέρι του και να διαβάζει μεγαλόφωνα την κάθε λέξη από την πρόταση και να ερωτηθεί για το πόσες λέξεις έχει η πρόταση, δηλαδή πόσες φορές άνοιξε το στόμα του, την ώρα που διάβαζε (σε μια έρευνα που έγινε, διαπιστώθηκε πως επειδή τα παιδιά με δυσλεξία αντιμετωπίζουν θέματα ακουστικής διάκρισης, πολλές φορές χάνουν τον αριθμό των λέξεων σε μια πρόταση, ο οποίος συνοδεύεται με το χτύπημα των χεριών (παλαμάκια) και αδυνατούν να απαντήσουν στην ερώτηση για το πόσες λέξεις έχει η πρόταση, δηλαδή πόσες φορές χτυπήσαμε παλαμάκια).
• Μπορεί να χωρίζει τις λέξεις των προτάσεων ,με κόκκινες κάθετες γραμμές, οι οποίες κάθε φορά να μειώνονται ( π.χ.Κάθε πρωί / ο Χρήστος / πηγαίνει / στο σχολείο. Κάθε πρωί ο Χρήστος / πηγαίνει / στο σχολείο).

Βιβλιογραφία:

‘Η ανάγνωση’, Πόρποδας, Δ. Κωνσταντίνος (2004)

‘Κεφάλαιο 5ο: Ενίσχυση της αναγνωστικής ικανότητας’, Αντωνίου Φαίη (2005),

‘Η αλφαβήτα που μπερδεύει’, Παντελιάδου Σουζάνα (2015)

‘Early Intervention for Kids with Dyslexia’, Marianne, S. (2015)

‘Ανάπτυξη Αναγνωστικών Δεξιοτήτων’, Κασσωτάκη, Α. (2016)

‘Δραστηριότητες για την Ανάπτυξη της Αναγνωστικής Ικανότητας Κατανόησης Κειμένου-Στρατηγικές Παρέμβασης βασισμένες στις θεματικές ενότητες των σχολικών βιβλίων της Ιστορίας’ , Δημητριάδου, Ι. (2016)

‘Teaching Tip: Fluency, Hollingworth- Staman, A. (2017)

Info

Ευχαριστούμε την ειδική παιδαγωγό Κα Ιωάννα Δημητριάδου ( idimitriadou@yahoo.gr ) διπλωματούχο Ψυχολογίας στην Εκπαίδευση και με μετεκπαίδευση σε θέματα που αφορούν τη <<Δυσλεξία και Μαθησιακές Δυσκολίες>>. Ασχολείται με την αποκατάσταση παιδιών και εφήβων με δυσλεξία, και μαθησιακές δυσκολίες. Είναι μέλος του International Dyslexia Association , του Orton Gillingham Academy και του Dyscalculia Training Center.

Αρθρογραφεί για θέματα δυσλεξίας και μαθησιακών δυσκολιών. Έχει γράψει τα eBooks, Γραμματική με μια άλλη Οπτική, απλοποίηση βιβλίων της Ιστορίας του Δημοτικού και του Γυμνασίου, Βασικοί Κανόνες Γραφής και Αντιμετώπιση της Δυσορθογραφίας μέσω της Γραμματικής σειρά βιβλίων που αποτελεί μια ολοκληρωμένη μεθοδολογία παρέμβασης και απευθύνεται σε ειδικούς, εκπαιδευτικούς και γονείς. Κυκλοφορεί στα upbility.gr/collections