Ακουστική επεξεργασία (auditory processing disorder -APD) και Μαθησιακές Δυσκολίες

της Ιωάννας Δημητριάδου

Η διαταραχή της ακουστικής επεξεργασίας (auditory processing disorder) παρουσιάζεται και ως διαταραχή της κεντρικής ακουστικής επεξεργασίας (central auditory processing disorder). Είναι ένα πρόβλημα ακοής και επηρεάζει περίπου το 5 % των παιδιών που βρίσκονται στη σχολική ηλικία.

Τα παιδιά που εμφανίζουν αυτή τη διαταραχή δεν μπορούν να επεξεργαστούν τις πληροφορίες μέσω της ακουστικής οδού, καθώς τα αυτιά τους και ο εγκέφαλος δεν συντονίζονται. Υποστηρίζεται, όμως, ότι ακούν κανονικά τους ήχους, όταν βρίσκονται σε ένα ήσυχο περιβάλλον. Ένας ακουολόγος (audiologist), μπορεί να εξετάσει το παιδί, να δει μέχρι σε ποιο βαθμό ακούει και να διαγνώσει τη διαταραχή της ακουστικής επεξεργασίας.

Συμπτώματα της διαταραχής ακουστικής επεξεργασίας

Τα συμπτώματα της συγκεκριμένης διαταραχής, εκδηλώνονται συνήθως σε παιδιά ηλικίας από 3 ετών. Μπορούν να συσχετιστούν και με τις μαθησιακές δυσκολίες. Αυτά είναι τα εξής:

• Παρουσιάζουν δυσκολίες στην κατανόηση τους λόγου, όταν βρίσκονται σε θορυβώδη περιβάλλον.
• Εμφανίζουν την εικόνα απώλειας ακοής και συχνά ζητούν επανάληψη των πραγμάτων που έχουν ειπωθεί.
• Παρουσιάζουν δυσκολίες στον λόγο τους.
• Παρουσιάζουν δυσκολίες στην φωνολογική ενημερότητα.
• Παρουσιάζουν δυσκολίες στην ανάγνωση, στην ορθογραφία και συλλογή πληροφοριών, όταν αυτά διδάσκονται μέσα από τον προφορικό λόγο. Αντιθέτως, όταν η μάθηση δε βασίζεται τόσο στην ακρόαση, αλλά οπτικά και κιναισθητικά, πηγαίνουν πολύ καλύτερα.
• Δυσκολεύονται στη διάκριση μεταξύ λέξεων που μοιάζουν μεταξύ τους.
• Δυσκολεύονται στη διάκριση ήχων γραμμάτων, που μοιάζουν μεταξύ τους.
• Χρησιμοποιούν περισσότερο χειρονομίες, όταν θέλουν να πουν κάτι.
• Παρουσιάζουν δυσκολίες στα μαθηματικά, κυρίως στη λύση προβλημάτων.
• Εμφανίζουν την εικόνα αποδιοργάνωσης.
• Ξεχνούν πολύ συχνά.
• Δυσκολεύονται στις συνομιλίες.
• Δυσκολεύονται στο να ακολουθήσουν περίπλοκες οδηγίες.
• Δυσκολεύονται να θυμηθούν λίστες ονόματα ή τηλέφωνα.
• Δυσκολεύονται στο να μείνουν εστιασμένα για πολλή ώρα, για παράδειγμα σε μια διάλεξη ή στην πολύωρη παράδοση ενός μαθήματος.

Αντιμετώπιση της διαταραχής ακουστικής επεξεργασίας

Με ποιους τρόπους μπορούν να βοηθηθούν τα παιδιά με διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας;

• Αποφεύγουμε θέσεις που μπορεί να του διασπάσουν την προσοχή, όπως δίπλα σε παράθυρο.
• Δίνουμε στο παιδί 3 κάρτες: μια κάρτα με ένα αυτί, όπου του ζητάμε να ακούσει αυτό που έχουμε να του πούμε. Έτσι, εστιάζουμε στην προσοχή του.
• Δίνουμε μια κάρτα με ένα στόμα, όπου του ζητάμε να επαναλάβει 3χ αυτό που του ζητήσαμε. Έτσι, βλέπουμε αν έχει κατανοήσει αυτό που του ζητήσαμε να κάνει.
• Δίνουμε μια τελευταία κάρτα με ένα μολύβι και το παιδί γράφει αυτό που του ζητήσαμε. Άρα, επιβεβαιωνόμαστε πως πράγματι έχει καταλάβει, αλλά και πως το έχει εμπεδώσει.
• Όταν θέλουμε να δώσουμε έμφαση σε κάτι σημαντικό, του ζητάμε την ώρα που δίνουμε την οδηγία να κοιτάζει το στόμα μας και να επαναλάβει 3χ.
• Συζητάμε με την κατάλληλη χροιά της φωνής μας, έτσι ώστε να σιγουρευτούμε πως το παιδί ακολουθεί τη συζήτηση.
• Χρησιμοποιούμε τηλέφωνα, τα οποία το παιδί έχει τη δυνατότητα να ακούει τη φωνή του (κυρίως την ώρα της ανάγνωσης).
• Χρησιμοποιούμε πολλές οπτικές ενδείξεις, όταν βλέπουμε πως το παιδί δυσκολεύεται, για παράδειγμα να μάθει κάποιους γραμματικούς κανόνες, σημαντικούς για την ορθογραφία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

KidsHealth (2017), Auditory Processing Disorder (APD), Nemerous.org

Moncrieff, D. (2001), Auditory Processing Disorders and Dyslexia, Weta Public Broadcasting

Κασσωτάκη Αλίκη (2014), Διάκριση Γραφημάτων: Ολοκληρωμένη παρέμβαση για παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας, upbility.gr

Κασσωτάκη Αλίκη (2018), Ανάπτυξη των ακουστικών δεξιοτήτων του παιδιού,

Ανάπτυξη Ακουστικής Αντίληψης, upbility.gr

Info

Ευχαριστούμε την ειδική παιδαγωγό Κα Ιωάννα Δημητριάδου ( idimitriadou@yahoo.gr ) διπλωματούχο Ψυχολογίας στην Εκπαίδευση και με μετεκπαίδευση σε θέματα που αφορούν τη <<Δυσλεξία και Μαθησιακές Δυσκολίες>>. Ασχολείται με την αποκατάσταση παιδιών και εφήβων με δυσλεξία, και μαθησιακές δυσκολίες. Είναι μέλος του International Dyslexia Association , του Orton Gillingham Academy και του Dyscalculia Training Center.

Αρθρογραφεί για θέματα δυσλεξίας και μαθησιακών δυσκολιών. Έχει γράψει τα eBooks, Γραμματική με μια άλλη Οπτική, απλοποίηση βιβλίων της Ιστορίας του Δημοτικού και του Γυμνασίου, Βασικοί Κανόνες Γραφής και Αντιμετώπιση της Δυσορθογραφίας μέσω της Γραμματικής σειρά βιβλίων που αποτελεί μια ολοκληρωμένη μεθοδολογία παρέμβασης και απευθύνεται σε ειδικούς, εκπαιδευτικούς και γονείς. Κυκλοφορεί στα upbility.gr/collections