Πώς ένα παιδί με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες και κυρίαρχο το δεξί ημισφαίριο μπορεί να μάθει βασικές γνώσεις Μαθηματικών;

της Ιωάννας Δημητριάδου

Η αλήθεια είναι πως το μεγαλύτερο μέρος των σχολικών προγραμμάτων και των διδακτικών μεθόδων στηρίζεται στο τρόπο που λειτουργεί το αριστερό ημισφαίριο. Αυτή η άποψη κυριαρχεί, ειδικότερα στο μαθηματικό πρόγραμμα σπουδών.

Τα παιδιά, με κυρίαρχο το αριστερό ημισφαίριο:

• Είναι ακουστικοί τύποι.
• Μαθαίνουν πιο εύκολα μαθηματικά γεγονότα, με λεπτομέρειες, συχνή επανάληψη και έχοντας όλα τους τα δεδομένα.
• Μπορούν αυτά που εμπεδώνουν προφορικά να τα μεταφέρουν, με άνεση γραπτά.
• Χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους για να φτάσουν στη λύση.
• Είναι ικανά να δοκιμάσουν καινούριες προσεγγίσεις.
• Τους αρέσει να γράφουν σε άσπρο χαρτί, με μαύρο χρώμα.
• Έχουν βραχυπρόθεσμη μνήμη.
• Χρησιμοποιούν πολύ τη λογική.

Τα παιδιά με κυρίαρχο το δεξί ημισφαίριο:

• Είναι οπτικοί τύποι.
• Θέλουν να βλέπουν πρώτα όλη την εικόνα και μετά τα βήματα.
• Στη διάρκεια λύσης των μαθηματικών πράξεων, τους αρέσει να χρησιμοποιούν χρωματιστά μολύβια.
• Τους αρέσει, πριν φτάσουν στη λύση, να ζωγραφίζουν το πρόβλημα, για να μπορούν να το κατανοήσουν.
• Τους αρέσει να γράφουν με κόκκινο χρώμα, σε χρωματιστά χαρτιά, κυρίως σε κίτρινο χαρτί.
• Χρησιμοποιούν πάρα πολύ το συναίσθημα.
• Προτιμούν τα μοτίβα.
• Δίνουν μεγαλύτερη προσοχή σε μία συγκεκριμένη μέθοδο, η οποία αναλύεται σε διαδοχικά βήματα και φτάνει στη λύση.
• Λειτουργούν καλύτερα, όταν βλέπουν ένα παράδειγμα και μετά συνεχίζουν βάση με αυτό.
• Έχουν μακροπρόθεσμη μνήμη.

Στα παιδιά με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες, παρουσιάζονται μαθησιακές βλάβες, συνήθως στο αριστερό ημισφαίριο.  Οπότε, κυρίαρχο ημισφαίριο αποτελεί το δεξί. 

Πώς, λοιπόν, μπορούν τα παιδιά με κυρίαρχο το δεξί ημισφαίριο και βάση των παραπάνω στοιχείων να μάθουν μαθηματικά;

Έρευνες απέδειξαν πως το μέτρημα με τα δάχτυλα επιβραδύνει τη διαδικασία αποτελεσμάτων των πράξεων της πρόσθεσης και της αφαίρεσης. Οπότε, το μέτρημα με τα δάχτυλα μπορεί να αντικατασταθεί με κουκίδες, δηλαδή με τη μέθοδο Touch Math.

Για παράδειγμα, στην πρόσθεση 8 + 5=, πάνω στα νούμερα ζωγραφίζουμε με κόκκινο χρώμα 8 κουκίδες και αντίστοιχα 5 κουκίδες, ζητάμε από το παιδί να μετρήσει συνολικά τις κουκίδες και να βρει το αποτέλεσμα. Στην αφαίρεση, ακολουθούμε την ίδια διαδικασία, απλά με ένα πράσινο χρώμα, σβήνουμε τις κουκίδες που πρέπει από τον μεγάλο αριθμό, δηλαδή από τον αριθμό 8 σβήνουμε 5 κουκίδες και γράφουμε το αποτέλεσμα.

Επίσης, οι αριθμοί μπορούν να αντικατασταθούν με χρωματιστούς ράβδους, όπου πάνω σε κάθε ράβδο να υπάρχει και ο αντίστοιχος αριθμός κουκίδων.

Καθώς τα παιδιά με κυρίαρχο το δεξί ημισφαίριο μαθαίνουν βλέποντας ολόκληρη τη εικόνα, αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στα μαθηματικά. Δηλαδή, βάζουμε κάθετα την πράξη 24 + 13= στο μπροστινό μέρος μιας άσπρης κάρτας και στο πίσω μέρος γράφουμε με κόκκινο χρώμα το αποτέλεσμα.

Το δείχνουμε στα παιδιά, τους ξαναβάζουμε την πράξη και εκείνα ανακαλούν το αποτέλεσμα και το γράφουν. Έπειτα, βάζουμε παρόμοιες ασκήσεις πρόσθεσης και αφαίρεσης και στο τέλος τα παιδιά λύνουν, πάλι όλες τις πράξεις μαζί. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να εμπεδωθούν και οι πίνακες του πολλαπλασιασμού και της διαίρεσης.

Στα παιδιά με κυρίαρχο το δεξί ημισφαίριο, τους αρέσει πολύ το συναίσθημα.

Έρευνες απέδειξαν πως όταν σε μεθόδους εκμάθησης, κυρίως της προπαίδειας κυριαρχεί το συναίσθημα και το χρώμα, τότε το παιδί μαθαίνει ευκολότερα, καθώς οι μέθοδοι αυτοί είναι πιο φιλικοί στο δεξί ημισφαίριο.

Οπότε, μπορούμε να γράφουμε, ακόμα και αληθινές ιστορίες στα προβλήματα, όπου θα περιέχουν έντονα συναισθήματα και οι αριθμοί θα είναι γραμμένοι με χρώματα. Παρόμοιες ιστορίες μπορούν να γραφτούν και για την εκμάθηση των πινάκων του πολλαπλασιασμού και της διαίρεσης.

" Ένα παιδί με κυρίαρχο το δεξί ημισφαίριο μαθαίνει πολύ διαφορετικά τις βασικές μαθηματικές αρχές από ένα παιδί με το αριστερό ημισφαίριο. Θα πρέπει, λοιπόν, και ο τρόπος διδασκαλίας τους να είναι διαφορετικός σε ένα τέτοιο παιδί  "

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Orton, A. (1992). Learning Mathematics (2nd) Ed.). London: Cassell.

Ιωάννης Αγαλιώτης (2000). Μαθησιακές Δυσκολίες στα Μαθηματικά:  Αιτιολογία, Αξιολόγηση και Αντιμετώπιση, Ελληνικά Γράμματα

Dianne Craft (2016). Teaching the Right Brain Child, The Old Schoolhouse Magazine Columnist

Letzer, R. (2017). What’s the Difference Between the Right Brain and the Left Brain? , Live Science

Weatherspoon, D. (2017). Left Brain vs. Right Brain: What Does this Mean for Me? Community of healthline.

Info

Ευχαριστούμε την ειδική παιδαγωγό Κα Ιωάννα Δημητριάδου ( idimitriadou@yahoo.gr ) διπλωματούχο Ψυχολογίας στην Εκπαίδευση και με μετεκπαίδευση σε θέματα που αφορούν τη <<Δυσλεξία και Μαθησιακές Δυσκολίες>>. Ασχολείται με την αποκατάσταση παιδιών και εφήβων με δυσλεξία, και μαθησιακές δυσκολίες. Είναι μέλος του International Dyslexia Association , του Orton Gillingham Academy και του Dyscalculia Training Center.    

Αρθρογραφεί για θέματα δυσλεξίας και μαθησιακών δυσκολιών. Έχει γράψει τα eBooks, Γραμματική με μια άλλη Οπτική, απλοποίηση βιβλίων της Ιστορίας του Δημοτικού και του Γυμνασίου, Βασικοί Κανόνες Γραφής και Αντιμετώπιση της Δυσορθογραφίας μέσω της Γραμματικής σειρά βιβλίων που αποτελεί μια ολοκληρωμένη μεθοδολογία παρέμβασης και απευθύνεται σε ειδικούς, εκπαιδευτικούς και γονείς. Κυκλοφορεί στα upbility.gr/collections