Τι είναι ο οφθαλμικός καταρράκτης;

 

Ο καταρράκτης είναι μια θόλωση του φακού στο μάτι που επηρεάζει την όραση.

Οι περισσότεροι καταρράκτες σχετίζονται με τη γήρανση, και συνεπώς οι καταρράκτες είναι πολύ συχνοί στους ηλικιωμένους.  Μέχρι την ηλικία των 80 ετών, περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους έχουν είτε καταρράκτη είτε είχαν χειρουργική επέμβαση καταρράκτη.

Ένας καταρράκτης μπορεί να συμβεί στο ένα ή και στα δύο μάτια.  Δεν μπορεί να εξαπλωθεί από το ένα μάτι στο άλλο.

 

 

Τι είναι ο φακός του ματιού;

Ο φακός είναι ένα διαφανές τμήμα του ματιού που βοηθά να εστιάσει το φως ή μια εικόνα στον αμφιβληστροειδή. Ο αμφιβληστροειδής είναι ιστός που είναι ευαίσθητος στο φως  και βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού.

Σε ένα κανονικό μάτι, το φως περνάει μέσα από τον διαφανή φακό και τερματίζει στον αμφιβληστροειδή. Μόλις φτάσει στον αμφιβληστροειδή, το φως μετατρέπεται σε νευρικά σήματα που στέλνονται στον εγκέφαλο.

Ο φακός πρέπει να είναι καθαρός ώστε να λαμβάνει ο αμφιβληστροειδής μια καθαρή εικόνα. Εάν ο φακός είναι θολός από τον καταρράκτη, η εικόνα που βλέπετε θα είναι θολή.

 

 

Τι προκαλεί οφθαλμικό καταρράκτη;

Ο φακός βρίσκεται πίσω από την ίριδα και την κόρη, και λειτουργεί σαν φακός κάμερας.   Το φως εστιάζει στον αμφιβληστροειδή στο πίσω μέρος του ματιού, όπου και καταγράφεται η εικόνα. Ο φακός ρυθμίζει επίσης την εστίαση του ματιού, επιτρέποντάς μας να δούμε τα πράγματα καθαρά τόσο κοντά όσο και μακριά.

Ο φακός αποτελείται κυρίως από νερό και πρωτεΐνες.  Η πρωτεΐνη είναι διατεταγμένη με έναν ακριβή τρόπο που κρατά τον φακό καθαρό και αφήνει να περνάει το φως μέσα από αυτό.
Αλλά καθώς γερνάμε, κάποια πρωτεΐνη μπορεί να συσσωρευτεί και να αρχίσει να θολώνει μια μικρή περιοχή του φακού. Αυτό είναι ο καταρράκτης.   Με τον καιρό, ο καταρράκτης μπορεί να μεγαλώσει και να σχηματίσει νέφος καθιστώντας δύσκολο στον φακό, να βλέπει.

Το κάπνισμα και ο διαβήτης συμβάλλουν στην ανάπτυξη καταρράκτη.  Αλλιώς μπορεί να οφείλεται στο ότι η πρωτεΐνη του φακού απλώς αλλάζει από τη φθορά που παθαίνει με τα χρόνια.

 

 

Πώς επηρεάζει ο καταρράκτης την όραση;

Οι καταρράκτες που σχετίζονται με την ηλικία επηρεάζουν την όραση με δύο τρόπους:

1.   Συσσωματώματα πρωτεϊνών μειώνουν την ευκρίνεια της εικόνας που φθάνει στον αμφιβληστροειδή χιτώνα.

Ο φακός αποτελείται κυρίως από νερό και πρωτεΐνες.  Όταν η πρωτεΐνη συσσωματωθεί επάνω, συννεφιάζει ο φακός και μειώνει το φως που φθάνει στον αμφιβληστροειδή.  Η θόλωση μπορεί να γίνει αρκετά σοβαρή ώστε να προκαλεί θολή όραση.  Οι περισσότεροι σχετιζόμενοι με την ηλικία καταρράκτες αναπτύσσονται από συσσωματώματα πρωτεϊνών.

Όταν ο καταρράκτης είναι μικρός, η θολότητα επηρεάζει μόνο ένα μικρό μέρος του φακού. Μπορεί να μην παρατηρήσετε αλλαγές στο όρασή σας, καθώς οι καταρράκτες τείνουν να "αναπτύσονται" αργά, οπότε η όραση χειροτερεύει σταδιακά.  Με την πάροδο του χρόνου, η νεφελώδης περιοχή του φακού μπορεί να γίνει μεγαλύτερη και ο καταρράκτης μπορεί να αυξηθεί σε μέγεθος.   Το να βλέπετε γίνεται σταδιακά πιο δύσκολο, και η όρασή σας  είναι πιο θολή ή πιο ασαφής.

 

2.   Ο διαυγής φακός μεταβάλλεται αργά σε κιτρινωπό / καστανόχρωμο χρώμα, προσθέτοντας μια καφέ απόχρωση στην όραση.

Καθώς ο διαυγής φακός χρωματίζεται σιγά σιγά με την ηλικία, η όρασή σας μπορεί σταδιακά να αποκτήσει καφετιά σκιά.   Στην αρχή, η ποσότητα του χρώματος είναι μικρή και δεν προκαλεί προβλήματα όρασης, αλλά με την πάροδο του χρόνου, η αυξημένη απόχρωση  κάνει πιο δύσκολη την ανάγνωση και την εκτέλεση άλλων δραστηριοτήτων ρουτίνας. Αυτή η σταδιακή αλλαγή στην ποσότητα του χρώματος δεν επηρεάζει την ευκρίνεια της εικόνας που μεταδίδεται στον αμφιβληστροειδή.

Αν έχετε προχωρημένο αποχρωματισμό του φακού, δεν μπορείτε να εντοπίσετε τα μπλε και τα μοβ.   Μπορεί να φοράτε αυτό που πιστεύετε ότι είναι ένα ζευγάρι μαύρες κάλτσες, μόνο για να μάθετε από τους φίλους σας ότι φοράτε μωβ κάλτσες.

 

Πότε είναι πιο πιθανό να κάνετε καταρράκτη;

Ο όρος "σχετικός με την ηλικία" είναι λίγο παραπλανητικός.  Δεν χρειάζεται να είσαι ηλικιωμένος για να αποκτήσεις αυτό το είδος καταρράκτη.  Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι μπορούν να έχουν καταρράκτη που σχετίζεται με την ηλικία στην ηλικία των 40 και 50 ετών. Αλλά κατά τη μέση ηλικία, οι περισσότεροι καταρράκτες είναι μικροί και δεν επηρεάζουν την όραση.   Αντίθετα μετά από την ηλικία των 60 ετών, οι περισσότεροι καταρράκτες προκαλούν προβλήματα με την όραση.

 

Ποια άτομα είναι υψηλού ρίσκου για καταρράκτη;

Ο κίνδυνος για καταρράκτη αυξάνεται καθώς μεγαλώνετε. Άλλοι παράγοντες κινδύνου για καταρράκτη περιλαμβάνουν:

• Ορισμένες ασθένειες (για παράδειγμα, διαβήτης).
• Προσωπική συμπεριφορά (κάπνισμα, χρήση αλκοόλ).
• Το περιβάλλον (παρατεταμένη έκθεση σε υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία).

 

Ποια είναι τα συμπτώματα του καταρράκτη;

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα καταρράκτη είναι:

• Συννεφιασμένη ή θολή όραση.
• Τα χρώματα φαίνονται ξεθωριασμένα.
• Ένα φωτοστέφανο γύρω από τα φώτα. Πολύ φωτεινές λάμπες, ηλιακό φως.  Αντηλιά.
• Κακή νυχτερινή όραση.
• Διπλή όραση ή πολλαπλές εικόνες στο ένα μάτι.   (Αυτό το σύμπτωμα μπορεί να καθαριστεί καθώς ο καταρράκτης γίνεται μεγαλύτερος.)
• Συχνές αλλαγές συνταγογραφίας στα γυαλιά ή στους φακούς επαφής.

Αυτά τα συμπτώματα μπορεί επίσης να είναι σημάδι άλλων οφθαλμικών προβλημάτων. Εάν έχετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

 

Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι καταρράκτη;

Αν και οι περισσότεροι καταρράκτες σχετίζονται με τη γήρανση, υπάρχουν και άλλοι τύποι καταρράκτη:

• Δευτερεύον καταρράκτης.   Καταρράκτες που μπορεί να σχηματιστούν μετά από χειρουργική επέμβαση για άλλα προβλήματα οφθαλμών, όπως το γλαύκωμα. Ο καταρράκτης μπορεί επίσης να αναπτυχθεί σε άτομα που έχουν άλλα προβλήματα υγείας, όπως ο διαβήτης. Οι καταρράκτες αυτοί συνδέονται μερικές φορές με τη χρήση στεροειδών.
• Τραυματικός καταρράκτης.  Καταρράκτες που μπορεί να αναπτυχθούν μετά από τραυματισμό στα μάτια, μερικές φορές αργότερα.
• Συγγενής καταρράκτης.  Μερικά μωρά γεννιούνται με καταρράκτη ή αναπτύσσουν στην παιδική ηλικία, συχνά και στα δύο μάτια.  Αυτοί οι καταρράκτες μπορεί να είναι τόσο μικροί ώστε να μην επηρεάζουν την όραση.  Εάν το κάνουν, οι φακοί μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθούν.
• Καταρράκτης ακτινοβολίας.  Οι καταρράκτες αυτοί μπορεί να αναπτυχθούν μετά από έκθεση σε ορισμένους τύπους ακτινοβολίας.

 

Πώς εντοπίζεται ο καταρράκτης;

Ο Καταρράκτης ανιχνεύεται μέσω μιας περιεκτικής  εξετάσεις στα μάτια που περιλαμβάνει:

1. Δοκιμή οπτικής οξύτητας.  Αυτή η εξέταση της όρασης στον πίνακα μετράει πόσο καλά βλέπετε σε διάφορες αποστάσεις.
2. Βυθοσκόπηση.  Πρώτα σταγόνες τοποθετούνται στα μάτια σας για να διευρύνουν ή να διαστείλουν τις κόρες. Κατόπιν ο γιατρός χρησιμοποιεί ένα ειδικό μεγεθυντικό φακό για να εξετάσει τον αμφιβληστροειδή και το οπτικό νεύρο σας για σημεία βλάβης και άλλα προβλήματα οφθαλμού.  Μετά την εξέταση, η κοντινή όρασή σας μπορεί να παραμείνει θολή για αρκετές ώρες.
3. Τονομετρία.  Ένα όργανο μετρά την πίεση μέσα στο μάτι. Πριν την εξέταση μπορεί να τοποθετηθούν στο μάτι σας σταγόνες αναισθησίας.

 

*Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να κάνει και άλλες εξετάσεις για να μάθει περισσότερα για τη δομή και την υγεία του ματιού σας.

 

 

 

Περισσότερα:

1.   Καταρράκτης Ματιών 

2.   Οφθαλμικός Καταρράκτης (Αιτίες, Συμπτώματα, Διάγνωση)

3.   Καταρράκτης Επέμβαση

 

 

 

Courtecy: US National Eye Institute 

 

 

*Οι πληροφορίες αναπτύχθηκαν από το Εθνικό Ινστιτούτο Οφθαλμού των ΗΠΑ για να βοηθήσουν τους ασθενείς και τις οικογένειές τους να αναζητήσουν γενικές πληροφορίες σχετικά με τον καταρράκτη. Ένας επαγγελματίας γιατρός οφθαλμίατρος που έχει εξετάσει τα μάτια του ασθενούς και είναι εξοικειωμένος με το ιατρικό του ιστορικό είναι το καλύτερο άτομο για να απαντήσει σε συγκεκριμένες ερωτήσεις.